Kedilerde katarakt nasıl oluşur?

Kedilerin gözlerindeki doğal merceğin şeffaflığını yitirerek bulanıklaşması, görme kalitesini doğrudan etkileyen bir duruma işaret eder. Bu sürecin ardındaki biyokimyasal değişimler, altta yatan sağlık sorunları ve fark edilmesi zor olan erken belirtiler, durumun anlaşılmasında kritik öneme sahiptir.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

Kedilerde Kataraktın Oluşumu: Göz Merceğinin Bulanıklaşması

Kedilerde katarakt, gözün içindeki doğal ve normalde şeffaf olan merceğin (lens) bulanıklaşması veya opaklaşması durumudur. Bu süreç, insanlarda olduğu gibi, merceğin protein yapısındaki değişikliklerden kaynaklanır. Sağlıklı bir lens, ışığı net bir şekilde retinaya odaklayarak keskin görüş sağlar. Katarakt oluştuğunda ise bu şeffaflık kaybolur, ışık dağılır veya engellenir ve görüş kalitesi düşer. İlerleyen durumlarda tamamen opak bir görünüm alabilir.

Kataraktın Temel Oluşum Mekanizması

Katarakt, merceğin beslenmesini ve şeffaflığını sağlayan karmaşık kimyasal süreçlerin bozulmasıyla başlar. Mercek, kan damarları içermez; besin ve oksijen ihtiyacını göz sıvısından (aköz hümör) difüzyon yoluyla alır. Bu dengeli metabolizmadaki herhangi bir aksama, mercek proteinlerinde (kristalinler) yapısal değişikliklere, su içeriğinde artışa ve sonuçta bulanıklaşmaya yol açar. Bu süreç genellikle yavaş ilerler ve geri döndürülemez.

Kedilerde Kataraktın Başlıca Nedenleri ve Tetikleyicileri

Kedilerde katarakt oluşumu genellikle altta yatan başka bir sorunun sonucudur. İdiopatik (sebebi bilinmeyen) kataraktler daha az yaygındır.

Diyabet (Şeker Hastalığı): Kedilerde kataraktın en yaygın nedenidir. Yüksek kan şekeri seviyeleri, mercekte sorbitol adı verilen bir şeker alkolünün birikmesine neden olur. Bu madde merceğe su çekerek şişmesine, yapısının bozulmasına ve hızla katarakt oluşumuna yol açar. Diyabetik kedilerde katarakt gelişimi çok hızlı (haftalar veya aylar içinde) olabilir.
Yaşlılık (Senil Katarakt): İnsanlardakinin aksine, kedilerde basit yaşlanmaya bağlı katarakt nispeten daha az görülür. Yaşla birlikte mercekte hafif bir skleroz (sertleşme ve hafif mavimsi-gri renk değişimi) normal kabul edilir ve bu genellikle görüşü ciddi şekilde etkilemez. Ancak gerçek opak kataraktler de yaşlı kedilerde gelişebilir.
Üveit: Gözün orta tabakasının (uvea) şiddetli veya kronik iltihabı, merceğin beslenmesini bozarak katarakt oluşturabilir. Kedilerde üveit sık görülen bir göz problemidir.
Konjenital (Doğuştan) veya Kalıtsal Katarakt: Yavru kedilerde, genetik yatkınlığa bağlı olarak doğumda veya yaşamın ilk haftalarında görülebilir. Bazı ırklar (örneğin, Himalaya, Birman) daha yatkın olabilir.
Göz Travmaları: Göze gelen darbeler, delinmeler veya şiddetli enflamasyon merceğe zarar verebilir.
Beslenme Eksiklikleri: Yavru kedilerde, anne sütü ikamesi hazırlanırken yapılan hatalar veya ciddi dengesiz beslenme nadiren nedensel olabilir.
Radyasyon ve Toksinlere Maruz Kalma: Nadir görülen nedenlerdir.
Diğer Göz Hastalıkları: Retina dejenerasyonu, glokom (göz tansiyonu) gibi hastalıkların seyrinde ikincil olarak gelişebilir.

Belirtileri Nelerdir?

Kediler görme kaybını çevrelerindeki nesneleri ve sesleri ezberleyerek, bıyıklarını kullanarak ve koku alma duyularıyla mükemmel bir şekilde kamufle edebilir. Bu nedenle erken dönemde fark etmek zor olabilir. İlerleyen dönemlerde şu belirtiler gözlemlenebilir:

Göz bebeğinin (pupilla) içinde veya merceğin tamamında beyazımsı, mavimsi veya grimsi bir bulanıklık, leke.
Görme kaybına bağlı olarak; mobilyalara çarpma, yüksek yerlerden düşme, oyuncakları takip edememe.
Gözde kızarıklık, sulanma veya ışığa hassasiyet (özellikle üveit ile birlikteyse).
Gözde şaşılık veya sürekli göz kırpma.

Teşhis ve Tedavi

Kesin teşhis bir veteriner hekim, tercihen veteriner göz hastalıkları uzmanı tarafından kapsamlı bir göz muayenesi ile konur. Hekim, oftalmoskop ile merceği değerlendirir ve kataraktı, normal yaşlanmaya bağlı lens sklerozundan ayırt eder. Altta yatan diyabet, üveit gibi nedenleri araştırmak için kan testleri gerekebilir.

Tedavi seçenekleri şunlardır:

Altta Yatan Nedeni Kontrol Altına Almak: Diyabetin insülin ve diyetle kontrolü, üveitin tedavisi gibi. Bu, kataraktın ilerlemesini yavaşlatabilir veya durdurabilir.
Medikal Tedavi: Kataraktı geri döndüren bir ilaç yoktur. Ancak, enflamasyonu kontrol etmek veya göz kuruluğunu önlemek için damlalar kullanılabilir.
Cerrahi Tedavi (Fakoemülsifikasyon): Kedinin görme yetisini geri kazandırabilecek tek yöntemdir. Ultrasonik titreşimlerle bulanık mercek parçalanır, temizlenir ve yerine yapay bir mercek (göz içi lensi) yerleştirilir. Bu operasyon, her kedi için uygun değildir. Genel anesteziyi kaldırabilecek sağlıkta olması, retina gibi gözün diğer yapılarının sağlam olması ve ameliyat sonrası bakımın titizlikle yapılabilmesi gerekir.

Katarakt tedavi edilmezse, ileri vakalarda lens materyalinin göz içine sızması sonucu şiddetli bir enflamasyon olan lens-indüklenmiş üveite veya glokom gibi ikincil, ağrılı ve gözü kaybetmeye yol açabilecek komplikasyonlara neden olabilir. Bu nedenle, gözde herhangi bir bulanıklık fark edildiğinde vakit kaybetmeden veteriner hekime başvurmak çok önemlidir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap