Katarakt nedir ve neden oluşur?

Gözün doğal merceğinin saydamlığını yitirmesiyle ortaya çıkan katarakt, dünyada en sık görülen görme problemlerinden biridir. Oluşumunda yaşlanma en temel faktör olsa da, genetik yatkınlıktan diyabete, göz travmalarından yaşam tarzına kadar pek çok etken rol oynayabilir.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

Katarakt Nedir?

Katarakt, gözün içinde bulunan ve normalde şeffaf olan doğal merceğin (lens) zamanla saydamlığını yitirerek bulanıklaşması durumudur. Bu mercek, ışığı retina üzerine odaklayarak net görüntü oluşumunu sağlar. Saydamlığını kaybettiğinde ise ışık dağınık bir şekilde geçer ve görüntü puslu, bulanık hale gelir. Katarakt genellikle yavaş ilerleyen bir süreçtir ve başlangıçta görme üzerindeki etkisi hafif olabilir, ancak zamanla günlük aktiviteleri (okuma, araba kullanma vb.) ciddi şekilde etkileyebilir. Dünya çapında en yaygın görme kaybı nedenlerinden biridir, ancak cerrahi ile başarılı bir şekilde tedavi edilebilir.

Katarakt Neden Oluşur?

Katarakt oluşumunun en temel nedeni yaşlanmadır. Yaşla birlikte göz merceğindeki protein yapıları bozulur ve kümelenerek bulanıklığa yol açar. Ancak yaşlanma dışında birçok faktör katarakt gelişimine katkıda bulunabilir. Katarakt oluşum nedenleri şu şekilde sınıflandırılabilir:

Yaşa Bağlı (Senil) Katarakt: En yaygın tiptir. Genellikle 40 yaş üzerinde başlar ve 60 yaşından sonra belirginleşir. Yaşlanma sürecinin doğal bir parçası olarak kabul edilir.
Doğumsal (Konjenital) Katarakt: Bebeklerde doğumda veya hayatın ilk yılında görülür. Annenin gebelikte geçirdiği enfeksiyonlar (kızamıkçık gibi), metabolik bozukluklar veya genetik faktörlerden kaynaklanabilir.
İkincil (Sekonder) Katarakt: Altta yatan başka bir hastalık veya durumun sonucu olarak gelişir.
- Diyabet (Şeker Hastalığı): Kan şekeri seviyelerindeki yükseklik, lens metabolizmasını bozarak katarakt oluşumunu hızlandırır.
- Göz Yaralanmaları (Travmatik Katarakt): Göze gelen darbeler, delici yaralanmalar veya elektrik çarpmaları.
- Uzun Süreli Kortizonlu İlaç Kullanımı: Özellikle sistemik (ağızdan veya enjeksiyon) kortikosteroid tedavileri.
- Göz İçi İltihapları (Üveit).
- Geçirilmiş Göz Ameliyatları (örneğin glokom cerrahisi).
- Radyasyona Maruz Kalma (UV ışınları dahil).
Çevresel ve Yaşam Tarzı Faktörleri:
- Ultraviyole (UV) Işınlarına Uzun Süre Maruz Kalma: Güneş ışığına korunmasız bakmak.
- Sigara ve Alkol Kullanımı.
- Kötü Beslenme ve Antioksidan Eksikliği (C ve E vitamini gibi).
- Obezite.
Diğer Faktörler:
- Yüksek Miyopi.
- Aile Öyküsü (Genetik Yatkınlık).
- Hipertansiyon.

Özetle:

Katarakt, çoğunlukla yaşlanmanın kaçınılmaz bir sonucu olarak ortaya çıkar, ancak genetik yatkınlık, sistemik hastalıklar, çevresel etkenler ve yaşam tarzı seçimleri bu süreci hızlandırabilir veya erken başlatabilir. Erken teşhis ve düzenli göz muayeneleri önemlidir. Görmedeki bulanıklık kişinin yaşam kalitesini düşürmeye başladığında, tek ve kesin tedavi seçeneği olan katarakt ameliyatı (fakoemülsifikasyon) ile saydamlığını kaybetmiş lens alınır ve yerine yapay bir mercek (göz içi lensi) yerleştirilir. Bu ameliyat, modern teknikler sayesinde oldukça güvenli ve başarı oranı yüksek bir işlemdir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap