Katarakt Nedir?
Katarakt, gözün içindeki doğal merceğin saydamlığını yitirerek bulanıklaşmasıdır. Bu durum, görüşü sisli, bulanık ve renkler soluk gibi gösterir. Yaşlanmayla birlikte en sık görülse de, diyabet, göz yaralanmaları, uzun süreli kortizon kullanımı, genetik faktörler veya doğuştan da ortaya çıkabilir.
Katarakt İçin Yapılması Gerekenler
Kataraktın tek kalıcı ve etkili tedavisi cerrahidir. Ancak, süreci yönetmek, ilerlemeyi yavaşlatmak ve ameliyat öncesi/sonrası dikkat edilmesi gereken önemli adımlar vardır.
1. Erken Teşhis ve Düzenli Göz Kontrolleri
- 40 yaşından sonra yılda bir kez rutin göz muayenesi önemlidir.
- Görmede bulanıklık, ışığa hassasiyet, gece görüşünde azalma, renklerin soluk algılanması gibi belirtiler fark edildiğinde vakit kaybetmeden göz doktoruna başvurulmalıdır.
2. Cerrahi Tedavi (Katarakt Ameliyatı)
- Günümüzde katarakt ameliyatı, oldukça güvenli ve başarı oranı yüksek bir işlemdir. FAKO (Fakoemülsifikasyon) yöntemi ile yapılır.
- Ameliyatta bulanıklaşan doğal mercek alınır ve yerine yapay, net bir göz içi merceği (lens) yerleştirilir.
- Ameliyat kararı, kataraktın görme kalitesini günlük yaşamı etkileyecek düzeyde azaltmasıyla verilir. "Olgunlaşmasını beklemek" gibi bir yaklaşım artık geçerli değildir.
3. Ameliyat Öncesi ve Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Öncesi: Doktorun verdiği tüm önerilere uyulmalı, kullanılan ilaçlar (özellikle kan sulandırıcılar) doktora bildirilmeli, ameliyat günü hijyene özen gösterilmelidir.
- Sonrası: Doktorun verdiği damlalar düzenli kullanılmalı, göz ovuşturulmamalı, su ve tozdan korunmalı, ilk günlerde ağır fiziksel aktivitelerden kaçınılmalıdır. Kontrol randevuları aksatılmamalıdır.
4. İlerlemeyi Yavaşlatmaya Yönelik Önlemler (Korunma)
- UV Işınlarından Korunma: Güneşli günlerde geniş kenarlı şapka ve %100 UV korumalı güneş gözlüğü kullanmak önemlidir.
- Sağlıklı Beslenme: Antioksidanlardan zengin (C ve E vitamini, lutein, zeaksantin) besinler (yeşil yapraklı sebzeler, turunçgiller, havuç, balık) tüketmek faydalı olabilir.
- Sigaradan Uzak Durma: Sigara, katarakt riskini önemli ölçüde artırmaktadır.
- Diyabet Kontrolü: Kan şekeri düzeyinin kontrol altında tutulması, diyabetik kataraktın önlenmesi veya geciktirilmesi için kritiktir.
- Göz Yaralanmalarından Korunma: Riskli işlerde ve sporlarda koruyucu gözlük kullanılmalıdır.
5. Yanlış Bilinenler ve Kaçınılması Gerekenler
- Kataraktın damla veya ilaçla tedavisi mümkün değildir. Piyasadaki bazı damlalar sadece erken dönemde ilerlemeyi çok kısıtlı yavaşlatabilir, ancak mevcut kataraktı ortadan kaldırmaz.
- Göz egzersizleri veya bitkisel kürler kataraktı iyileştirmez. Zaman kaybına ve hastalığın ilerlemesine neden olabilir.
- Ameliyat olmaktan korkmak, görme kalitesinin daha da düşmesine ve günlük yaşam aktivitelerinde (araç kullanma, okuma vb.) ciddi kısıtlamalara yol açabilir.
Sonuç
Katarakt, modern tıp ile kolayca tedavi edilebilen bir göz hastalığıdır. Yapılması gereken en önemli şey, düzenli göz muayenelerini ihmal etmemek, belirtileri ciddiye almak ve tedavi gerektiğinde güvenilir bir göz hastalıkları uzmanına başvurarak cerrahi tedaviyi geciktirmemektir. Ameliyat sonrası hastaların büyük çoğunluğu net ve kaliteli bir görüşe yeniden kavuşmaktadır. |
