Katarakt Ameliyatı Öncesinde Kullanılan İlaçlar: Amaçlar ve Türler
Katarakt ameliyatı (fakoemülsifikasyon) öncesinde, ameliyatın daha güvenli ve başarılı geçmesini sağlamak, enfeksiyon riskini azaltmak ve cerrahi sırasında öğrencinin uygun şekilde genişlemesini (midriyazis) sağlamak için çeşitli göz damlaları reçete edilir. Bu ilaçlar genellikle ameliyattan birkaç gün önce başlanır ve ameliyat günü de kullanıma devam edilir. Kullanılacak ilaçlar ve protokol, hastanın genel sağlık durumu, gözün yapısı ve cerrahın tercihine göre değişiklik gösterebilir.
1. Antibiyotikli Göz Damlaları
- Amaç: Ameliyat öncesi ve sonrasında gözde enfeksiyon (endoftalmi) riskini en aza indirmek. Bu, ciddi bir komplikasyonu önlemede kritik öneme sahiptir.
- Örnekler: Genellikle florokinolon grubu antibiyotikler (örneğin, Moksifloksasin, Gatifloksasin, Levofloksasin) veya diğer antibiyotikler (örneğin, Kloramfenikol) kullanılır.
- Kullanım Şekli: Ameliyattan 1-3 gün önce günde 3-4 kez damlatılmaya başlanır. Ameliyat sabahı da genellikle bir doz uygulanır.
2. NSAİİ (Steroid Olmayan Anti-İnflamatuar) Göz Damlaları
- Amaç: Ameliyat sırasında ve sonrasında göz içinde oluşabilecek iltihabı (enflamasyon) ve ağrıyı azaltmak. Ayrıca, cerrahi travmaya bağlı göz bebeğinin küçülmesini (intraoperatif miosis) önlemeye yardımcı olurlar.
- Örnekler: Ketorolak trometamin, Bromfenak, Nepafenak, Diklofenak sodyum.
- Kullanım Şekli: Ameliyattan 1-3 gün önce günde 2-3 kez kullanıma başlanır. Ameliyat sabahı da damlatılır.
3. Mydriyatik ve Sikloplejik Damlalar (Göz Bebeğini Büyüten Damlalar)
- Amaç: Ameliyat sırasında göz bebeğinin (pupilla) yeterince genişlemesini sağlamak. Bu, cerrahın lensi çıkarması ve yapay merceği (göz içi lensi) yerleştirmesi için yeterli görüş alanı oluşturur.
- Örnekler: Genellikle kombinasyon halinde kullanılırlar
- Tropicamid veya Fenilefrin: Hızlı ve etkili bir şekilde göz bebeğini büyütür.
- Sikloplejikler (örn., Siklopentolat): Göz bebeğini büyütmenin yanı sıra, gözdeki siliyer kası felç ederek lensin odaklanmasını geçici olarak durdurur ve ameliyat sırasında lensin hareket etmesini engeller.
- Kullanım Şekli: Bu damlalar genellikle ameliyattan hemen önce, ameliyathane koşullarında veya hazırlık odasında, belirli aralıklarla (örneğin, 5-15 dakika arayla) birkaç kez damlatılır.
4. Diğer Olası İlaçlar veya Durumlar
- Anestezi Damlaları: Ameliyat sırasında lokal/topikal anestezi sağlamak için (örneğin, Proparakain veya Lidokain damlaları) kullanılır. Bunlar genellikle ameliyathanede, cerrahi başlamadan hemen önce uygulanır.
- Beta-Bloker Damlalar: Nadiren, ameliyat sırasında göz içi basıncını (TİO) kontrol altında tutmak için kullanılabilir.
- Sistemik İlaçlar: Hastanın düzenli kullandığı ilaçlar (örneğin, hipertansiyon, diyabet, kalp ilaçları) genellikle ameliyat günü de doktorun önerisi doğrultusunda alınmaya devam edilir. Ancak kan sulandırıcılar (aspirin, warfarin, clopidogrel vb.) ile ilgili cerrah ve ilgili branş doktoru (kardiyolog, nörolog vb.) arasında özel bir planlama yapılması şarttır. Bu ilaçların kesilmesi veya doz ayarlaması mutlaka hekim kontrolünde olmalıdır.
- Profilaktik (Koruyucu) Ajanlar: Bazı cerrahlar, ameliyat sonrası kistoid maküla ödemi riskini azaltmak için önceden NSAİİ damlaları reçete edebilir.
ÖNEMLİ UYARILAR:
- Reçete ve Talimatlara Kesin Uyum: Size reçete edilen damlaların kullanım sıklığı, süresi ve sırası konusunda cerrahınızın ve hemşirelerin verdiği talimatları harfiyen uygulamanız çok önemlidir.
- Bilgilendirme: Ameliyat öncesi kullandığınız tüm ilaçları (reçeteli, reçetesiz, bitkisel takviyeler) mutlaka cerrahınıza ve anestezi uzmanınıza bildiriniz.
- Alerji: Herhangi bir ilaca veya maddeye karşı alerjiniz varsa bunu mutlaka belirtiniz.
- Damlatma Tekniği: Göz damlasını doğru teknikle damlatmak etkinliği artırır. Damlayı göze değdirmemeye, damlatmadan önce ellerinizi yıkamaya özen gösteriniz.
- Ameliyat Günü: Ameliyat günü genellikle yüzünüzde makyaj, krem, losyon olmaması ve parfüm kullanmamanız istenir. Damlalarınızı ameliyat saatine göre talimatlandırıldığı şekilde uygulayınız.
Sonuç olarak, katarakt ameliyatı öncesi kullanılan ilaçlar, ameliyatın başarısı ve güvenliği için hazırlık sürecinin ayrılmaz bir parçasıdır. Bu ilaçların amacı, enfeksiyon ve enflamasyon riskini minimize etmek, cerrahiye uygun bir göz ortamı hazırlamak ve dolayısıyla daha hızlı ve konforlu bir iyileşme süreci sağlamaktır. Tüm süreç boyunca doktorunuzla açık iletişim halinde olmanız en doğru yaklaşım olacaktır. |
