Katarakt Ameliyatında Anestezi: Türleri ve Uygulama Şekli
Evet, katarakt ameliyatında mutlaka anestezi uygulanır. Ancak bu, genellikle "genel anestezi" (tamamen uyutulma) şeklinde değildir. Modern katarakt ameliyatlarında çoğunlukla bölgesel (lokal) anestezi yöntemleri tercih edilir. Bu sayede hasta ameliyat sırasında uyanık kalır ancak göz ve çevresinde hiçbir ağrı veya rahatsızlık hissetmez.
Katarakt Ameliyatında Kullanılan Başlıca Anestezi Yöntemleri:
- Topikal Anestezi (Damla Anestezisi): En sık kullanılan yöntemdir. Ameliyattan önce göze birkaç kez anestezik damla damlatılır. Göz yüzeyi tamamen uyuşur. Hasta ameliyat boyunca ışık ve hareketler gibi bazı görüntüleri fark edebilir ancak kesinlikle ağrı hissetmez. Hasta ile cerrahın iletişimi mümkün olduğu için, örneğin gözünü belirli bir yöne çevirmesi istenebilir. Bu yöntemde iğne kullanılmaz, bu da enjeksiyona bağlı komplikasyon riskini ortadan kaldırır. Genellikle sakinleştirici bir ilaç da damardan verilerek hastanın rahatlaması sağlanır.
- Sub-Tenon (Subkonjonktival) Anestezi: Gözün beyaz kısmının (sklera) üzerini örten ince zarın (konjonktiva) altına küçük bir miktar anestezik ilaç enjekte edilir. İlaç gözün daha derin katmanlarına yayılarak etkili bir uyuşukluk sağlar. Damla anestezisine göre biraz daha derin bir uyuşma sağlar ve hasta gözünü hareket ettiremez. İğne gözün görme merkezinden uzak, güvenli bir bölgeden yapılır ve hasta iğneyi hissetmez.
- Retrobulber / Peribulber Anestezi: Göz küresinin arka kısmına veya çevresine anestezik enjeksiyon yapılır. Bu yöntemle göz tamamen hareketsiz hale gelir ve derin bir anestezi sağlanır. Günümüzde daha az sıklıkla kullanılmaktadır, çünkü nadir de olsa enjeksiyona bağlı komplikasyon riski diğer yöntemlere göre daha yüksektir. Genellikle çok koopere olamayacak hastalarda veya özel durumlarda tercih edilir.
- Genel Anestezi: Hasta tamamen uyutulur. Bu yöntem özellikle aşağıdaki durumlarda tercih edilir:
- Çocuk hastalar.
- Zihinsel engeli, demansı veya ciddi hareket bozukluğu (titreme vb.) olan, ameliyat sırasında hareketsiz duramayacak yetişkin hastalar.
- Çok yoğun kaygı (anksiyete) yaşayan ve diğer yöntemlerle ameliyat olamayacak hastalar.
- Çok uzun sürecek veya komplike olması beklenen ameliyatlarda.
Hangi Yöntem Seçilir?
Anestezi yöntemine karar verirken göz cerrahı ve anestezi uzmanı şu faktörleri değerlendirir: - Hastanın genel sağlık durumu (kalp, akciğer hastalıkları, kan sulandırıcı ilaç kullanımı vb.).
- Hastanın ameliyata uyumu ve kaygı düzeyi.
- Gözün anatomik yapısı ve kataraktın yoğunluğu.
- Cerrahi tekniğin türü (fakoemülsifikasyon - lazerli katarakt cerrahisi gibi).
- Cerrahi ekibin deneyimi ve tercihi.
Özetle:
Katarakt ameliyatı, günümüzde çoğunlukla sadece göz damlaları veya minimal enjeksiyonlarla sağlanan bölgesel anestezi altında, ağrısız ve konforlu bir şekilde gerçekleştirilir. Hasta uyanıktır ancak ağrı hissetmez. Ameliyat süresi kısadır (genellikle 15-30 dakika) ve aynı gün taburcu olmak mümkündür. Ameliyat öncesi yapılacak detaylı muayene ve değerlendirme ile her hasta için en güvenli ve uygun anestezi yöntemi belirlenecektir. Tüm sorularınızı cerrahınız ve anestezi doktorunuzla paylaşmanız en doğru yaklaşım olacaktır.
|
