Katarakt ameliyatı öncesi kan sulandırıcı ilaçlar kullanılır mı?

Katarakt ameliyatı planlayan ve kan sulandırıcı ilaç kullanan hastalar için en kritik konulardan biri, bu ilaçların ameliyat sürecinde nasıl yönetileceğidir. Modern cerrahi yaklaşımlar, eski uygulamalardan farklılaşarak hastanın genel sağlık risklerini ön plana alır. Bu rehber, farklı ilaç türleri, risk değerlendirmeleri ve hasta sorumlulukları üzerinden güncel klinik bakışı özetlemektedir.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

Katarakt Ameliyatı Öncesi Kan Sulandırıcı İlaçların Kullanımı: Kapsamlı Bir Rehber

Katarakt ameliyatı (fakoemülsifikasyon) günümüzde dünyada en sık yapılan ve oldukça güvenli kabul edilen cerrahi işlemlerden biridir. Ancak, kan sulandırıcı (antikoagülan ve antiplatelet) ilaç kullanan hastalarda ameliyat öncesi bu ilaçların yönetimi, hem cerrah hem de hasta için önemli bir konudur. Doğru yaklaşım, kanama riski ile pıhtı oluşumu (tromboembolik) riski arasında hassas bir denge kurmayı gerektirir.

Genel Yaklaşım: İlacı Kesmek Değil, Riskleri Yönetmek

Eski yaklaşımlar, kanama riskini sıfırlamak için bu ilaçların ameliyattan bir süre önce kesilmesi yönündeydi. Ancak günümüzdeki hakim görüş ve klinik kılavuzlar, çoğu kan sulandırıcı ilacın katarakt ameliyatı sırasında kesilmesine gerek olmadığı yönündedir. Bunun başlıca nedeni, modern katarakt cerrahisinin küçük kesiler (genellikle 2-3 mm) ile yapılması ve kanama riskinin oldukça düşük olmasıdır. Daha büyük risk, özellikle yüksek riskli hastalarda ilacın kesilmesi sonucu ortaya çıkabilecek inme, kalp krizi veya derin ven trombozu gibi ciddi tromboembolik olaylardır.

İlaç Türlerine Göre Yaklaşımlar

Aspirin ve Diğer Antiplatelet İlaçlar (Clopidogrel, Prasugrel, Ticagrelor): Bu ilaçlar genellikle kesilmez. Özellikle koroner stent, geçirilmiş kalp krizi veya inme öyküsü olan hastalarda kesilmesi ciddi risk oluşturabilir. Rutin katarakt ameliyatında aspirin alımının devam ettirilmesi güvenli kabul edilir.
Warfarin (Coumadin): Ameliyat sırasında kan sulanıklık düzeyinin (INR değeri) terapötik aralıkta (genellikle 2.0-3.5 arası, altta yatan hastalığa göre değişir) ve stabil olması koşuluyla, warfarin kesilmeden ameliyat yapılabilir. Cerrahın daha dikkatli çalışmasını ve ameliyat sonrası kanama açısından yakın takibi gerektirir. Yüksek INR değerlerinde (örneğin >3.5) ameliyat ertelenebilir.
DOAK'lar (Direktttttttttttt Oral Antikoagülan İlaçlar - Dabigatran, Rivaroxaban, Apixaban, Edoxaban): Bu ilaçların yarı ömürleri kısadır. Kılavuzlar genellikle ameliyattan 24-48 saat önce kesilmesini ve ameliyat sonrası en erken 24 saat sonra (böbrek fonksiyonlarına ve kanama riskine göre) tekrar başlanmasını önerir. Ancak, tromboembolik riski çok yüksek olan hastalarda bu süre kısaltılabilir veya ilaç devam ettirilebilir. Karar, hastanın kardiyologu/nöroloğu ve göz cerrahının ortak konsültasyonu ile alınır.

Karar Verme Sürecini Etkileyen Faktörler

Hastanın Tromboembolik Risk Derecesi: Mekanik kalp kapağı, son 6 ay içinde geçirilmiş inme/kalp krizi, aktif venöz tromboemboli veya koroner stent (özellikle ilk 6 ay-1 yıl) gibi durumlar yüksek risk kabul edilir ve ilacın kesilmesi çok daha tehlikelidir.
Gözün ve Ameliyatın Özellikleri: Komplike katarakt, küçük bebeklerde yapılan ameliyat, ek glokom cerrahisi planlanması veya kornea nakli öyküsü gibi durumlarda kanama riski artabilir ve ilaç yönetimi daha konservatif (daha dikkatli kesme) olabilir.
Cerrahi Teknik: Korneal kesinin yeri (saydam korneada kan damarı olmadığı için kanama riski çok düşüktür) ve cerrahın tecrübesi önemli rol oynar.

Hastaların Yapması Gerekenler

Mutlaka Bilgilendirin: Ameliyat öncesi değerlendirmede kullandığınız tüm kan sulandırıcı ilaçları (reçeteli, aspirin gibi reçetesiz alınanlar veya bitkisel takviyeleri) göz cerrahınıza eksiksiz bildirin.
Kendi Başınıza Kesmeyin: İlacınızı doktorunuzun önerisi olmadan asla kesmeyin veya dozunu değiştirmeyin. Bu hayati risk taşıyabilir.
Konsültasyon Önemlidir: Göz cerrahınız, ilacı reçete eden doktorunuz (kardiyolog, nörolog, dahiliye uzmanı) ile iletişime geçerek ortak bir karar alacaktır. Siz de bu süreçte her iki doktorla da iletişim halinde olun.

Sonuç

Katarakt ameliyatı öncesi kan sulandırıcı ilaç kullanımı, kişiye özel değerlendirilmesi gereken bir konudur. Genel eğilim, özellikle düşük kanama riskli modern cerrahi teknikler sayesinde, bu ilaçların kesilmeden kullanımına izin vermek yönündedir. Ancak nihai karar, hastanın genel sağlık durumu, kullandığı ilaç ve ameliyatın özellikleri dikkate alınarak, göz cerrahı ve ilgili branş doktorunun iş birliği ile verilmelidir. Ameliyat öncesi bu konuyu detaylıca konuşmak, hem güvenli bir ameliyat hem de optimal sonuç için en önemli adımdır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap