Katarakt Ameliyatı Öncesi Kullanılan Damlalar: Amaçları ve Türleri
Katarakt ameliyatı (fakoemülsifikasyon) öncesinde, ameliyatın güvenli ve başarılı geçmesi ile enfeksiyon riskinin minimize edilmesi için bir dizi göz damlası reçete edilir. Bu damlalar genellikle ameliyattan 1-3 gün önce başlanır ve belirli bir protokol dahilinde kullanılır. İşte kullanılan başlıca damla türleri ve amaçları:
1. Antibiyotik Damlalar (Enfeksiyon Önleyici)
- Amaç: Ameliyat öncesi göz yüzeyindeki bakterileri azaltmak ve ameliyat sonrası gelişebilecek ciddi bir enfeksiyon olan endoftalmi riskini en aza indirmek.
- Örnekler: Gatifloksasin, Moksifloksasin, Levofloksasin gibi florokinolon grubu antibiyotikler yaygın olarak kullanılır. Bazen diğer antibiyotik türleri de tercih edilebilir.
- Kullanım Şekli: Genellikle ameliyattan 1-3 gün önce günde 3-4 kez damlatılmaya başlanır. Ameliyat günü de sabah bir doz uygulanabilir.
2. NSAİİ Damlalar (Steroid Olmayan Anti-İnflamatuar Damlalar)
- Amaç: Ameliyat sırasında ve sonrasında oluşabilecek iltihabi reaksiyonu (enflamasyon) ve ağrıyı azaltmak. Ayrıca göz bebeğinin genişlemesine (midriyazis) yardımcı olmak ve ameliyat sırasında göz içi basıncındaki artışı hafifletmek.
- Örnekler: Ketorolak, Bromfenak, Nepafenak.
- Kullanım Şekli: Ameliyattan 1-2 gün önce günde 2-3 kez kullanıma başlanır.
3. Mydriyatik ve Sikloplejik Damlalar (Gözbebeğini Büyüten Damlalar)
- Amaç: Ameliyat sırasında göz bebeğinin (pupilla) yeterince genişlemesini sağlamak. Bu, cerrahın lensi rahatça çıkarıp yerine yeni merceği (göz içi lensi) yerleştirebilmesi için kritik öneme sahiptir.
- Örnekler: Tropikamid, Fenilefrin, Siklopentolat kombinasyonları. Bazen atropin de kullanılabilir.
- Kullanım Şekli: Çoğunlukla ameliyat günü, ameliyathanede veya ameliyattan kısa bir süre önce, belirli aralıklarla birkaç kez damlatılır. Nadiren evde başlanması istenebilir.
4. Anestezik Damlalar (Lokal Uyuşturucu)
- Amaç: Ameliyat sırasında ağrı hissini ortadan kaldırmak. Genellikle enjeksiyon şeklinde uygulanan lokal anesteziye ek olarak veya bazen tek başına (topikal anestezi) kullanılır.
- Örnekler: Proparakain, Tetrakain.
- Kullanım Şekli: Ameliyathanede, ameliyattan hemen önce cerrah veya hemşire tarafından birkaç kez damlatılır.
5. Beta-Bloker Damlalar (Göz İçi Basıncını Düşüren)
- Amaç: Ameliyat öncesi ve sonrası göz içi basıncını (TİO) kontrol altında tutmak. Özellikle glokomu olan veya göz içi basıncı yüksek olan hastalarda kullanılabilir.
- Örnekler: Timolol.
- Kullanım Şekli: Ameliyattan önceki gün veya ameliyat günü kullanılabilir. Her hastada rutin değildir.
Önemli Uyarılar ve Hastanın Dikkat Etmesi Gerekenler:
- Reçete ve Talimatlara Kesin Uyum: Doktorun verdiği damlaların isimleri, kullanım sıklığı ve süresi titizlikle takip edilmelidir. Damlaların sırası bile önemli olabilir.
- Damlatma Tekniği: Damlayı göze doğru şekilde damlatmak ve diğer göze veya ellere bulaştırmamak önemlidir. Damlalığın ucu göz kapağına veya kirpiklere değdirilmemelidir.
- Diğer İlaçlar ve Alerjiler: Kullanılan diğer tüm ilaçlar ve bilinen ilaç alerjileri doktora mutlaka bildirilmelidir.
- Ameliyat Günü: Doktor aksini söylemedikçe, ameliyat günü yüz makyajı, krem ve losyon kullanılmamalıdır.
- İletişim: Damla kullanımı sırasında herhangi bir yan etki (aşırı yanma, kızarıklık, şişme) görülürse derhal doktorla iletişime geçilmelidir.
Sonuç:
Katarakt ameliyatı öncesi kullanılan damlalar, ameliyatın başarısı ve konforu için hazırlık sürecinin vazgeçilmez bir parçasıdır. Her bir damlanın farklı ve tamamlayıcı bir rolü vardır. Hastanın bu damlaları önerildiği şekilde düzenli kullanması, komplikasyon riskini azaltmada ve iyileşme sürecini hızlandırmada kritik öneme sahiptir. Damlaların kullanım protokolü, cerrahın tercihine ve hastanın özel durumuna göre değişiklik gösterebilir.
|
