Glokom ve Katarakt Birlikte Görülebilir mi?
Evet, glokom ve katarakt sıklıkla birlikte görülebilen iki farklı göz hastalığıdır. Her ikisi de yaşla birlikte görülme sıklığı artan ve görme kaybına yol açabilen önemli sağlık sorunlarıdır. Aynı gözde hem glokom hem de kataraktın bulunması oldukça yaygın bir durumdur.
İki Hastalığın Temel Farkı Nedir?
- Glokom (Göz Tansiyonu): Genellikle göz içi basıncının yükselmesi sonucu, görme sinirinin (optik sinir) hasar görmesidir. Bu hasar, genellikle geri dönüşü olmayan çevresel (periferik) görme kaybına yol açar. Sinsi bir hastalıktır, çünkü erken evrelerde hiçbir belirti vermeyebilir.
- Katarakt: Gözün içindeki doğal merceğin şeffaflığını kaybederek bulanıklaşmasıdır. Görmede yavaş yavaş artan bulanıklık, renklerin soluk algılanması ve gece görüşünde bozulma gibi belirtilerle kendini gösterir. Katarakt, cerrahi ile tedavi edilebilir ve görme genellikle tamamen geri kazanılır.
Neden Birlikte Görülürler?
- Yaş: Her iki hastalığın da en önemli risk faktörü ileri yaştır. 60 yaş üzerindeki bireylerde hem katarakt hem de glokom (özellikle açık açılı glokom) görülme olasılığı artar.
- Uzun Süreli Göz İçi Basınç Yüksekliği: Glokom tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar (özellikle steroid içerenler) veya glokomun kendisi, katarakt gelişimini hızlandırabilir.
- Glokom Cerrahisi: Glokom için yapılan bazı cerrahi işlemler (trabekülektomi gibi), mevcut bir kataraktın ilerlemesine veya yeni katarakt oluşumuna zemin hazırlayabilir.
- Diyabet ve Diğer Sistemik Hastalıklar: Diyabet gibi bazı hastalıklar hem katarakt hem de glokom (neovasküler glokom gibi) riskini aynı anda artırır.
- Göz Yaralanmaları (Travma): Geçirilmiş bir göz travması, hem travmatik katarakta hem de açı geriş glokomu gibi glokom türlerine neden olabilir.
Teşhis ve Tedavi Yaklaşımı
İki hastalık birlikte olduğunda teşhis ve tedavi planlaması daha karmaşık hale gelebilir. - Teşhis: Kataraktın neden olduğu bulanıklaşma, göz arkasının ve optik sinirin net görüntülenmesini zorlaştırarak glokom hasarının değerlendirilmesini güçleştirebilir. Hekim, detaylı bir göz muayenesi, görme alanı testi ve optik sinir tomografisi (OCT) gibi ileri tetkiklerle her iki durumu ayrı ayrı değerlendirir.
- Tedavi: Tedavi stratejisi, hastalıkların şiddetine ve hastanın görme ihtiyaçlarına göre belirlenir.
- Eğer katarakt hafif ancak glokom kontrol altında değilse, öncelik glokomun ilaç, lazer veya cerrahi ile kontrol altına alınması olabilir.
- Eğer katarakt belirgin görme kaybına neden oluyorsa ve glokom da mevcutsa, "kombine cerrahi" düşünülebilir. Bu ameliyatta aynı seansta hem katarakt alınır (FAKO yöntemi) ve yerine yapay mercek konulur, hem de glokom cerrahisi (trabekülektomi veya minimal invaziv glokom cerrahisi - MIGS) uygulanır. Kombine cerrahinin avantajı, hastanın tek bir ameliyat ve iyileşme süreci geçirmesidir.
Sonuç Olarak
Glokom ve katarakt, özellikle ileri yaş grubunda birlikte sıkça karşılaşılan bir ikilidir. Doğru teşhis ve zamanlama ile yapılacak tedavi (ilaç, lazer veya cerrahi) ile her iki hastalık da başarılı bir şekilde yönetilebilir ve hastanın görme kalitesi korunabilir. Bu nedenle, özellikle 40 yaş üzerindeki bireylerin düzenli göz muayenesi olmaları, bu sinsi hastalıkların erken teşhis ve tedavisi açısından hayati önem taşır.
|
