Devlet Hastanesinde Katarakt Ameliyatı Süreci: Adım Adım Rehber
Devlet hastanelerinde katarakt ameliyatı, SGK (Sağlık Güvencesi) kapsamında ücretsiz veya çok düşük bir katılım payı ile gerçekleştirilen rutin bir cerrahi işlemdir. Süreç, hastanın başvurusundan tam iyileşmeye kadar bir dizi aşamadan oluşur. İşte detaylı adımlar:
1. Başvuru ve İlk Muayene
- Hasta, öncelikle bir devlet hastanesinin Göz Hastalıkları Polikliniği 'ne başvurur. Randevu genellikle MHRS (Merkezi Hastane Randevu Sistemi) üzerinden alınır.
- Göz hastalıkları uzmanı, detaylı bir göz muayenesi yapar. Bu muayenede görme keskinliği, göz tansiyonu ölçülür ve kataraktın yoğunluğu değerlendirilir.
- Katarakt teşhisi konulursa ve ameliyat kararı alınırsa, cerrahi için gerekli olan ön tetkikler istenir.
2. Ameliyat Öncesi Tetkikler ve Hazırlık
- Bu aşamada, ameliyatın güvenliği için genel sağlık durumunu kontrol amaçlı kan tahlilleri, EKG (elektrokardiyogram) ve gerekirse akciğer grafisi istenebilir.
- Gözün ölçümleri yapılır. Biyometri adı verilen bu ölçümle, ameliyatta göze yerleştirilecek olan yapay merceğin (göz içi lensi) numarası hesaplanır. Bu, ameliyatın en kritik aşamalarından biridir.
- Hasta, kullanmakta olduğu tüm ilaçları (özellikle kan sulandırıcılar) doktoruna bildirmelidir. Doktorun talimatına göre bazı ilaçlar ameliyattan bir süre önce geçici olarak kesilebilir.
- Ameliyat günü için randevu verilir. Genellikle tek göz ameliyat edilir; ikinci göz için belirli bir süre beklenmesi gerekebilir.
3. Ameliyat Günü
- Hasta, aç karına (genellikle 6 saat açlık) hastaneye gelir.
- Ameliyathane hazırlık odasında damar yolu açılır ve göz bebeğini büyütmek için göz damlaları sıkça uygulanır.
- Katarakt ameliyatı çoğunlukla lokal anestezi (sadece gözün uyuşturulması) ile yapılır. Hastaya sakinleştirici de verilebilir. Genel anestezi, iletişim kuramayan veya aşırı kaygılı hastalarda tercih edilir.
- Ameliyat, Fakoemülsifikasyon (FAKO) yöntemi ile yapılır. Bu modern yöntemde, göz içine küçük bir kesiden girilir, ultrasonik titreşimlerle katarakt (bulanık lens) parçalanıp emilir ve yerine katlanabilir yapay mercek yerleştirilir. İşlem ortalama 15-20 dakika sürer.
- Dikiş genellikle gerekmez, kesi kendi kendine kapanır.
4. Ameliyat Sonrası İlk Bakım ve Taburculuk
- Ameliyat bitiminde göze koruyucu bir kapak veya bandaj konulur.
- Hasta, bir süre dinlendikten sonra (birkaç saat) aynı gün taburcu edilir. Yanında mutlaka bir refakatçi olması önemlidir.
- Taburcu olmadan önce hemşire veya doktor, ilaç kullanımı (antibiyotikli ve kortizonlu göz damlaları) ve bakım konusunda detaylı talimatlar verir.
- İlk kontroller (ertesi gün veya birkaç gün sonra) için randevu alınır.
5. İyileşme Süreci ve Kontroller
- İlk birkaç gün gözde batma, sulanma, hafif kaşıntı ve bulanık görme normaldir.
- Verilen göz damlaları, enfeksiyonu önlemek ve iyileşmeyi hızlandırmak için titreşimsiz bir şekilde ve tam süresi boyunca kullanılmalıdır.
- İlk hafta; gözü ovuşturmamak, su ve sabun kaçırmamak, ağır fiziksel aktiviteden ve tozlu ortamlardan kaçınmak çok önemlidir.
- Doktorun önerdiği aralıklarla (genellikle 1. gün, 1. hafta ve 1. ay) kontrollere gidilir. Görme keskinliği yavaş yavaş netleşir, genellikle birkaç hafta içinde stabil hale gelir.
6. Devlet Hastanesi Sürecinin Avantajları ve Dezavantajları
- Avantajları: Maliyet neredeyse yok denecek kadar azdır (SGK karşılar). Deneyimli cerrahlar tarafından yapılır. Teknolojik ekipmanlar (FAKO cihazı) birçok devlet hastanesinde mevcuttur.
- Dezavantajları/Olası Zorluklar: Randevu ve bekleme süreleri nispeten uzun olabilir. Muayene ve ameliyat öncesi süreçler kalabalık nedeniyle yorucu geçebilir. Ameliyatta kullanılacak mercek seçenekleri (monofokal, trifokal, astigmat düzeltici torik lensler gibi) özel hastanelere kıyasla daha sınırlı olabilir. SGK genellikle standart monofokal (uzak odaklı) lensi karşılar. Astigmat düzeltici veya yakın gözlüğünden kurtaracak multifokal lensler için ek ücret gerekebilir.
Önemli Notlar:
- Süreç, hastanenin imkanlarına, doktorun tercihlerine ve hastanın genel sağlık durumuna göre küçük farklılıklar gösterebilir.
- Ameliyat sonrası talimatlara harfiyen uymak, komplikasyon riskini azaltmak ve en iyi görme sonucuna ulaşmak için şarttır.
- Ani görme kaybı, şiddetli ağrı, gözde artan kızarıklık gibi durumlarda vakit kaybetmeden hastaneye başvurulmalıdır.
Sonuç olarak, devlet hastanelerinde katarakt ameliyatı, düzenli işleyen, güvenilir ve erişilebilir bir tedavi yoludur. Sabırlı olmak ve sürecin gerektirdiği adımlara uymak, başarılı bir sonuç almanın anahtarıdır. |
